Już po raz 8. Rybnickim Dniom Literatury towarzyszy Górnośląska Nagroda Literacka Juliusz. Ogólnopolski konkurs na najlepszą biografię stale ewoluuje, ugruntowując swoją pozycję wśród innych krajowych konkursów literackich.
Tegoroczna Kapituła w składzie: Agata Passent, Ewa Niewiadomska, Anna Cieplak, Zbigniew Kadłubek, Tadeusz Sławek spośród 40 zakwalifikowanych do konkursu biografii wybrała 5, które powalczą o 50.000 zł i statuetkę nagrody
Uwagę jury przykuły następujące biografie:
- Człowieka, który wstrzymał słońce ruszył ziemię – Kopernika
„Kopernik. Rewolucje” Wojciecha Orlińskiego to opowieść o wielkim naukowcu pokazana w kontekście społecznym, politycznym i kulturalnym, idealnie wpisująca się w obchody 550. urodzin Kopernika.
- Historia Swiatłany Ciechanouskiej
„Lodołamaczka. Swiatłana Cichanouska” Rusłana Szoszyna to biografia z elementami thrilleru politycznego i reportażu, którą czyta się z zapartym tchem, to historia aktywistki – lodołamaczki, liderki białoruskiej opozycji, która pozwala nam pogłębić wiedzę na temat tego, co dzieje się na Białorusi.
- Marii Dulębianki
„Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki” Karoliny Dzimiry-Zarzyckiej to biografia malarki zaangażowanej w życie społeczne i polityczne, feministki i działaczki walczącej o prawa kobiet. To również historia 20-letniej przyjaźni Dulębianki z Marią Konopnicką.
- Roberta Brylewskiego
„Sygnał w zenicie” Krzysztofa Siwczyka to historia muzyka rockowego. Brylewski stanowi metaforyczny punkt odniesienia dla bohatera-narratora, który „idzie reprezentacyjną ulicą miasta", a wokół niego miedzy rokiem 1987 a 2018 - zmienia się niemal wszystko.
- Marii Skibniewskiej, Joannie Guze i Annie Przedpełskiej-Trzeciakowskiej
„Trzy tłumaczki” Krzysztofa Umińskiego to opowieść o niezwykłych kobietach, które stały się instytucjami w polskim życiu kulturalnym, to książka o warsztacie tłumacza, walce nie tylko o przekład i zlecenia, ale i o własne życie.
Górnośląska Nagroda Literacka Juliusz jest stale wzbogacana o kolejne wydarzenia promujące czytelnictwo i zachęcające ludzi do sięgnięcia po dobrze napisaną książkę.
20 października odbędzie się na spotkanie z autorami nominowanych książek pt. „Zamknąć życie w książce”, które odbędzie się w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej o godz. 17.30. Spotkanie poprowadzą Paulina Rzymanek i Elżbieta Janota tworzące podcast literacki Już tłumaczę. Wydarzenie będzie niepowtarzalną okazją do posłuchania autorów, którzy podzielą się ze słuchaczami ciekawostkami dotyczącymi powstawania książek. To również okazja, żeby posłuchać o specyfice pracy biografa.
Kiedy dowiemy się, kto jest zwycięzcą?
Zwycięzcę poznamy w sobotę, 21 października, na gali wręczenia Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” w Teatrze Ziemi Rybnickiej. Wydarzeniu towarzyszyć będzie koncert Katarzyny Groniec „Konstelacje” promujący najnowszą płytę Artystki. Nagrodzie Juliusz od lat towarzyszy organizowany wspólnie z Wydawcą Wysokich Obcasów konkurs na herstorię – literackie uzasadnienie tego, jakiej kobiecej biografii brakuje na rynku. W tym roku frekwencja przerosła oczekiwania – do konkursu zgłoszono 120 niesamowitych historii kobiet wielokrotnie wyprzedających swoją epokę, zdolnych, odważnych, które zmieniały otaczający je świat.
Czytałyśmy historię naukowczyń, artystek, pisarek, sportsmenek, kobiet znanych i czyichś matek i babć, jednak wybór jednogłośnie padł na historię jednej z pierwszych architektek w Krakowie Diany Reiter opisaną przez autorkę posługującą się pseudonimem Barbara Szwedowska. Tekst został opublikowany na stronie nagrody Juliusz – wyjaśnia Julia Wójcik, Zastępca Dyrektora Centrum Edukacji i Kultury Urzędu Miasta Rybnika.
Dotychczasowi laureaci Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”:
- 2016 – Małgorzata Czyńska „Kobro. Skok w przestrzeń”
- 2017 – Monika Muskała „Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia”
- 2018 – Robert Rybicki „Dar Meneli”
- 2019 – Aleksander Kaczorowski „Ota Pavel. Pod powierzchnią”
- 2020 – Agnieszka Dauksza „Jaremianka. Biografia”
- 2021 – Marta Grzywacz „Nasza pani z Ravensbrack”
- 2022 – Artur Domosławski „Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana”
Oczywiście konkurs na najlepszą biografię ma na celu promocję czytelnictwa, ale także przybliżenie postaci Juliusza Rogera, którego życie stało się inspiracją wielu działań prowadzonych przez Miasto Rybnik. Żyjący w XIX wieku Juliusz Roger, lekarz, entomolog, etnolog, człowiek zakochany w ludziach i kulturze Górnego Śląska, umiejętnie łączył różne dziedziny wiedzy, był osobą wielowymiarową, Zachęcamy do wygospodarowania godziny czasu na jesienny spacer po ścisłym centrum miasta w ramach questingu, podczas którego zdobywamy najcenniejszy skarb – wiedzę właśnie o tym niezwykłym człowieku.
